Quy tỳ an thần hoàn

Bài thuốc cơ bản dùng cho người kém ăn, mất ngủ, đi ngoải lỏng và… đã được bán rộng rãi trên thị trường.

Công thức: Bạch truật 20g, Bạch linh (tốt nhất là Phục thần bỏ gỗ) 20g, Hoàng kỳ (bỏ mấu) 20g, Long nhãn 20g, Táo nhân sao 20g, Nhân sâm 10g (nếu không có Nhân sâm thì thay bằng Đẳng sâm 20g). Mộc hương 8g, Đương quy 4g, Viễn trí sao 4g.

Cách dùng:

- Có thể tán khô, mỗi lần 20g có thêm Gừng tươi một lát, Đại táo 1 quả cho một bát nước, sắc lấy 7 phần, uống nóng không ấn định thời gian; ngày 2-3 lần.

- Thang thuốc trên sắc với 3 bát nước lấy 1 bát như thông thường. Mỗi thang thêm 3 lát gừng, 3 quả táo, uống nóng ngày 2-3 lần.

Tác dụng: Kiện tỳ, dưỡng tâm, ích khí bổ huyết.

Chủ trị: Do suy nghĩ quá độ, làm thương tâm tỳ, sinh hồi hộp hay quên, sợ hãi, ra mồ hôi trộm, người nóng cảm giác mệt mỏi, ăn ít ngủ kém.

Phụ nữ tỳ hư khí nhược, băng lậu (Đây là hội chứng suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh điển hình).

Giải thích bài thuốc:

Sâm – Kỳ - Truật – Thảo có tác dụng ôn bổ tỳ, ích khí. Viễn trí, Táo nhân, Long nhãn, Đương quy: cam, ôn, toan, khổ có tác dụng dưỡng tâm bổ huyết an thần; Mộc hương lý khí tĩnh tỳ, làm cho thuốc dù bổ nhưng không bị trệ. Vì vậy bài “Quy tì” này vừa là bài thuốc quan trọng để dưỡng tâm, bổ tỳ lại có thể ích khí dưỡng huyết rất tốt. Theo YHCT: tâm tàng thần mà chủ huyết, Tỳ chủ suy tư và thông huyết. Suy nghĩ lo lắng quá nhiều làm tổn thương tâm tỳ, vì vậy gây tỳ khí bị gò bó, gây kém ăn mất ngủ: Tỳ vị lại là nguồn cung cấp khí huyết. Tỳ hư thì huyết thiếu, mà huyết thiếu thì tâm bị hư, gây nên hồi hộp hay quên. Người có cảm giác lo sợ, mồ hôi ra nhiều không kiểm soát được, cứ như vậy từ nhân dẫn đến quả, huyết thiếu dẫn đến suy nhược, và suy nhược lại càng làm cho huyết thiếu… vòng quanh gây cho bệnh nhân ngày càng ốm yếu. Vì vậy bài “Quy tì” này có tác dụng bổ tâm ích tỳ, làm khí vượng huyết tăng, làm cho các triệu chứng mất ngủ, kém ăn, hồi hộp, hay quên đều lần lượt biến mất.

Thêm nữa, khi phụ nữ tỳ hư, khí nhược không thể thống huyết nên sinh băng lậu, khí hư. Dùng bài “Quy tì” này, các triệu chứng được chữa hình như khác nhau, nhưng cơ chế chữa lại thống nhất đó là cái kỳ diệu của bài thuốc nói riêng hay của y học cổ truyền vậy.

Gia giảm: Diệu phương tán là “Quy tì” đựợc gia giảm gồm Phục linh, Phục thần, Nhân sâm, Cát cánh, Cam thảo, Viễn trí, Hoàng kỳ, Thần sa, Xạ hương, Mộc hương dùng để chữa nam nữ tâm khí bất túc (thiếu) ra mồ hôi trộm, ăn uống kém, ủy mị buồn sầu, khó ngủ, tính khí thất thường, đầu óc lơ mơ, hoa mắt chóng mặt… có hiệu quả tốt.

Lời bàn thêm: Do bệnh nhân và cả đồng nghiệp Tây y không hiểu về tác dụng của bài thuốc cho nên có chuyện “cười chảy ra nước mắt” ở một bệnh viện nọ: Một bệnh nhân già suy nhược cơ thể, mất ngủ, kém ăn được kê “Quy tì” 05 thang. Một người đi ngoài cũng được uống “Quy tì” 05 thang. Một phụ nữ kinh nguyệt không đều cũng “Quy tì” 05 thang… Đưa xuống nơi bốc thuốc, mọi người thắc mắc, phản đối ầm ầm đến nỗi lãnh đạo phải xem xét lại “trình độ chuyên môn” của bác sĩ nọ. Người bác sĩ “dở cười dở khóc”… vừa phải tường trình,vừa phải dẫn giải cho lãnh đạo, đồng nghiệp và cả bệnh nhân nữa!